Dt. Birke Koca ile Ağız ve Diş Sağlığı
ABSE NEDİR? NASIL OLUŞUR?
Abse kelime anlamı olarak, patolojik bakterilerin bir araya toplanarak, direnci kırdığı bölgelerde oluşturdukları bir doku tahribatıdır. Tabii ki her bölgede olduğu gibi dişte de abse görülebilir.
Birçok sebebi olmasına rağmen en sık, ihmal edilen ve diş pulpasına kadar ilerleyen çürüklerdir. Bu çürüklerdeki bakteriler, kanalı da enfekte ederek kökte bir basınç yaratıp kendilerine bir alan oluşturmaktadırlar.
Abse, bir bakteriyel enfeksiyon olduğu için vücut, tüm enfeksiyonlara verdiği cevabı verir ve belirtileri şunlardır: Ağrı(dolor), sıcaklık(color), kızarıklık(rubor) ve şişlik(tumor). Genellikle diş kökünün ucunda gözlenen abse, ısırmayla veya dişe bastırma ile çoğu zaman ciddi ağrılar oluşturabilir. Tedavi edilmeyen abseler ilerde diş kayıplarına, kemikte tahribatlara hatta kemik enfeksiyonlarına sebebiyet verebilir.
Abseler oluştukları ilk evrelerde yüksek basınçlı ve ağrılıdır. Hekim dişe dikey olarak hafifçe vurarak perküsyon yaptığında hastanın çok ağrı çekmesine sebep olacak kadar hassas enfeksiyonlar akuttur. Akut abseye sıcak uygulanmamalıdır. Bu, absenin akışkanlığını artırarak dokuya yayılmasına ve iltihabın kötüleşmesine sebep olur. Akut abselerde, hastayı rahatlatmak ve iltihabi sıvının yayılımını azaltmak için soğuk uygulanabilir. Bu enfeksiyonlar kendilerine en yakın drenaj sahası bulup kronik evreye geçmeye meyillidirler. Abse, bir boşaltım yolu bulup dışarıya sıvısını akıttığında kronik hale geçer ve ağrı çok azalır. Ağıza bakıldığında mukozada görülür duruma gelmiştir. Absenin dışarıya drene olduğu kanala fistül denir. Fistüller hekim tarafından drene edilip hasta rahatlatılabilir.
Nasıl Tedavi Edilebilir?
*Akut enfeksiyonlarda antibiyotik ile kontrol sağlanabilir. Antibiyotik akut ve ağrılı absenin katılaşmasını, semptomsuzlaşmasını ve kronikleşmesini sağlar. Yayılım kontrol altına alınmış olur. Ancak bu bir tedavi yöntemi değildir.
Verilen antibiyotik istenilen düzeyde ilaç tamamen bitinceye dek kullanılmalıdır. Çok yapılan hatalardan biri antibiyotiğin ağrıyı geçireceğini sanıp ağrı kesici olarak kullanmaktır. Bu yaygın bir yanlıştır. Ağrı kesiciler, antibiyotikler ile kombine olarak kullanıldığında biraz daha etkili olabilir ancak antibiyotik tedavisinde ilk birkaç gün ağrının tamamen yok olması beklenemez.
Antibiyotik, 3.günden itibaren etki etmeye, enfeksiyonu azaltmaya başlar ve ağrı kesicinin etkinliğinin görülmesini sağlar. Bir süre sonra dinen ağrı, kronikleşen enfeksiyon sayesindedir.
*Abse fistüle olmaya(drenaja) yakın durumdaysa sıcak uygulaması ile drenaj hızlandırılabilir. Drenaj için dişin pulpa bölümüne kadar açılması veya dren uygulanması gereklidir.
*Radikal tedavi yöntemi eğer diş kurtulamayacak durumda ise çekim ya da dişin köklerinde bulunan kanalların temizlenmesini, şekillendirilip doldurulmasını kapsayan endodontik tedavi işlemidir. Kanal tedavisi olarak bilinen işlem budur.
Tedavi Sonrası Neler Yapılmalı?
*Bölge temiz tutulmalıdır. Verildiyse garara, verilmediyse ılık tuzlu su ile çalkalama yapılarak fırçalama ve diş ipiyle birlikte etkin bir sterilizasyon sağlanabilir.
*Çok sıcak yiyecek/içecekten uzak durulmalı, çok sıcak banyo yapılmamalıdır. Bu, dolaşım hızını arttırarak ve kan damarlarını genişleterek kanamalara ve pıhtılaşmada gecikmelere sebeviyet verebilir.
*Kanal tedavisine başlanmış ve iki seans arasındaysanız ufak ağrı ve hassasiyetlerin normal olduğunu bilmelisiniz. Bölgedeki geçici dolgunuz yumuşak olacağından en azından tedavi gününde sert yiyeceklerden ve o bölge ile sık çiğneme yapmaktan uzak durun.
*Antibiyotiklerinizi zamanında almalı, iki ilaç arası saate dikkat etmeli ve tüm kutuyu bitirmelisiniz.
*Alkol ve sigaradan uzak durun. Alkol ilaçların etkinliğini azaltırken; sigara, sterilizasyonu bozmakla kalmaz, damarları daraltarak tedavinin kalitesini düşürür.
Sağlıklı günler dilerim.
