Bukalemunlar, renk değiştirmek için nano kristaller kullanıyorlar. Bukalemunlar son derece mükemmel bir şekilde renk değiştirme özelliğine sahiptir. İsviçre’deki Cenevre Üniversitesi Biyoloji ve Fizik Fakültesi bölümlerinin işbirliğiyle gerçekleştirilen ve Nature’da yayınlanan bir çalışmaya göre, bukalemunlar renk değiştirmek için nano kristaller kullanıyorlar.
İridofor adı verilen üst deri katmanındaki nano kristallerden oluşan bir kafes otomatik olarak ayarlanarak, canlının renk değiştirmesine yardımcı oluyor.
İridofor, daha derin katmanlarda daha iri ve daha dağınık kristallerle birlikte bulunuyor. Bu kristaller, kızıl ötesi ışığı yansıtmaya yarıyorlar. İridoforların iki birleşik katmanda bulunması sayesinde, bukalemun çok hızlı bir şekilde renk değiştirerek bulunduğu ortama kamufle olabiliyor.
Bukalemunların bir diğer ilginç özelliği ise; capcanlı renklerine rağmen üzerlerinde renk üretebilecek hiçbir pigment olmaması. Pigmentler, renk üretmeye yararlar. Oysa ki, böylesine profesyonel bir şekilde renkten renge giren canlının vücudunda tek bir tane bile pigment hücresine rastlanmamaktadır. Bunun yerine, bukalemunlar renk üretmek için başka bir sistem kullanır. Renk değiştirmeleri gerektiğinde, anatomik yapılarında optik müdahale adı verilen bir fizik bilgisi devreye girer. Yani; belirli dalga boyları ile derideki nanokristaller arasındaki etkileşimi kullanarak renk üretirler. Belirli dalga boylarını yansıtarak, adeta ışık oyunlarıyla capcanlı renklerden kostümler giyerler.
Bukalemunların vücutlarında saklı bu nanokristallerin bir diğer özelliği ise; canlıyı korumasıdır. Bu kristaller, bukalemunlar için bir ısı kalkanı görevi görür. Canlıda ikinci bir iridofor katmanı bulunur. Bu da, hücrelerin kayda değer miktarda kızıl ötesi dalga yansıttığını göstermektedir. Bu özellik, aşağı enlemlerde bulunan bölgelerde güneşten gelen radyasyona çokça maruz kalmanın termal etkilerine karşı canlıya mükemmel bir koruma sağlar.
Bu makale, İSTANBUL KLAS köşemizde de yayınlanmıştır. http://www.istanbulklas.com/bukalemunlarin-renk-degistirmedeki-ustaliklarinin-sirri-cozuldu/
